Lịch sử và nguồn gốc của bia

Bia là một loại thức uống phổ biến và quen thuộc với nhiều người nhưng không phải ai cũng biết đến nguồn gốc của bia, quá trình phát triển và những ứng dụng tuyệt vời trong cuộc sống mà bia mang đến. Hãy cùng khám phá ngay nhé.

Nguồn Gốc Của Bia

Bia là một trong những đồ uống lâu đời nhất của con người. Khi ngũ cốc lần đầu tiên được trồng để làm thức ăn vào hàng ngàn năm trước, có niên đại ít nhất là từ thiên niên kỷ 5 TCN và đã được ghi chép lại trong các thư tịch cổ của Ai Cập cổ đại và Lưỡng Hà. Xung quanh nó cũng có rất nhiều câu chuyện thú vị, người ta cho rằng trong một lần tình cờ khi những hạt gạo bị ướt và lên men quá trình này đã tạo thành một thức uống rất thơm ngon. Từ đó loại bia đầu tiên đã được phát hiện.

Tuy nhiên, nhờ kiểm định hóa học các bình gốm cổ người ta phát hiện bằng việc lên men tự nhiên, bia đã được phát minh một cách độc lập giữa các nền văn minh trên toàn thế giới. Và tương tự như rượu vang, bia đã được sản xuất khoảng 7.000 năm TCN ở vùng Lưỡng Hà, Iran ngày nay.

Một bức vẽ 6.000 năm tuổi của người Sumeria tại Lưỡng Hà được cho là chứng cứ lâu đời nhất về bia, bởi nó miêu tả hình ảnh những người đang uống một thứ đồ uống từ một cái thùng. Thậm chí còn có một số công thức làm bia từ lúa mạch còn sót lại trong Thiên sử thi Gilgamesh (3.900 năm tuổi) của người Sumeria. Có thể thấy được, ở thế giới phương Tây cổ xưa, đặc biệt là ở Ai Cập và Lưỡng Hà bia đã trở thành thiết yếu.

Có một nguồn gốc của bia bia cũng khá thú vị, chuyện kể rằng bia được phát minh bởi một bệnh nhân nghèo, trong một lần vô tình bỏ bánh mì cứng vào ly nước cho mềm để ăn, nhưng ông để quên đến vài ngày sau. Khi đó bánh mì lên men trong ly, do quá đói nên ông vẫn cố ăn và có cảm giác ngây ngất say vì hơi men vài ngày sau thì khỏi bệnh. Nhận thấy sự kì diệu mà thức uống này mang đến, ông đã kiên trì làm thí nghiệm với mong muốn tạo ra phương thức chữa bệnh giúp cho ngành y khoa.

Tuy nhiên, do tồn tại đã lâu nên nguồn gốc của bia có thể cũng chỉ là những câu chuyện truyền miệng hoặc sự phỏng đoán dựa trên các dấu vết khảo cổ.

Lịch Sử Phát Triển Của Bia

Mở đầu cho thời đại của bia không thể bỏ qua người Sumeria, họ có đến 20 hãng sản xuất bia. Ở thời điểm đó do không được lọc nên bia có màu đục, nên khi uống phải dùng ống hút. Dần dần ngành nấu bia được phổ biến sang các nước lân cận trong vùng Lưỡng Hà. Ở triều đại thời Babylon cổ, vua Hammurabi có đạo luật sản xuất bia phân phối cho mọi người như một phần ăn và không được bán mà chỉ trao đổi bằng lúa mạch.

Ở thời Cộng hòa La Mã, bia từng được người La Mã yêu thích đã bị hất hủi và chỉ thích hợp cho những người man rợ (Hanibal), khi có sự xuất hiện của rượu vang và được ưa chuộng hơn. Có thể bạn chưa biết, nhưng ở thời Trung cổ các tu viện được coi là nơi sản xuất bia hàng đầu, khi pha chế các tu sĩ thường dùng nhiều loại thảo mộc khác nhau vào bia để cải thiện hương vị, giúp bảo quản lâu hơn.

Hoa bia bắt đầu được trồng và khai thác tại Pháp vào thế kỷ thứ 9, giống hoa này khi pha chế bia sẽ tạo nên vị đắng và bảo quản hương vị lâu hơn. Từ thời Trung cổ ở châu Âu, bia thường được sản xuất trong hộ gia đình. Dần dần đến khoảng thế kỷ 14 và 15, từ việc sản xuất bia theo hộ gia đình được chuyển sang hoạt động thủ công.

Ở Anh trong thế kỷ 15, loại bia không chứa hoa bia thường được gọi là ale, bia có chứa hoa bia thì gọi là “bia” – “beer” tiếng Anh. Đến thế kỷ 16, các loại bia có nồng độ cao và bia sử dụng hoa bia đều được gọi là ale.

William IV, Công tước xứ Bavaria, đã thông qua Reinheitsgebot (Luật tinh khiết) vào năm 1516. Trước năm 1857, Reinheitsgebot qui định thành phần của bia chỉ bao gồm nước, lúa mạch hoa bia. Đến năm 1857 được bổ sung thêm men bia sau phát kiến của Louis Pasteur (1822-1895).

Thời gian sau Reinheitsgebot của người Bavaria đã được áp dụng trong cả nước Đức và đến ngày nay, Reinheitsgebot vẫn được coi là tiêu chuẩn của độ tinh khiết cho bia, mặc dù vẫn còn nhiều tranh cãi xung quanh nó.Đến thế kỷ 16, trong một lần tình cờ khi bia được lưu trữ ở hầm lạnh một thời gian dài, nhờ vậy dòng bia lager (bia lạnh) đã được phát hiện và sản xuất nhiều hơn ale.

Vào cuối thế kỷ 19, trong các cuộc cách mạng công nghiệp, việc sản xuất bia nhỏ lẻ không còn đáng kể và được chuyển từ thủ công sang công nghiệp. Đồng thời sự ra đời và phát triển của phù kế – nhiệt kế cũng đã thay đổi việc làm bia. Ngày nay, bia đã trở thành một loại thức uống phổ biến được ưa thích nhất trên thế giới, ngành công nghiệp bia phát triển vượt bật, nó trở thành một nền kinh doanh toàn cầu.

Các Loại Bia

Bia ngày một đa dạng hơn về hình thức cũng như chủng loại. Bia có khác nhau, mỗi loại đều có một hương vị cũng như đặc trưng riêng.

• Bia Ale: Đây là loại bia được sản xuất bằng lên men nổi, và nó thông thường được lên men ở nhiệt độ cao hơn so với bia lager (15-23°C, 60-75°F).
• Bia Lager: Đây là loại bia được tiêu thụ nhiều nhất trên thế giới. Lager có nguồn gốc từ vùng Trung Âu, men bia lager là loại lên men chìm.
• Lên men tự nhiên: Để làm bia này người ta thường dùng men bia hoang dã thay cho các loại men bia được nuôi cấy.
• Loại bia hỗn hợp: Hay còn được gọi là bia lai, loại bia có đặc trưng pha trộn của cả ale và lager.

Trích: Minh Nguyễn - "Những điều chưa biết về bia" (dayphache.edu.vn)